ਵਾਸੂ ਜੇਤਲੀ 

ਲੁਧਿਆਣਾ, 20 ਦਸੰਬਰ : ਕਲੀਨ ਏਅਰ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਪੀ.ਏ.ਯੂ.) ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ 30 ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਨਮਾਣ ਸਮਾਰੋਹ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਜ਼ੀਰੋ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸਮਰਪਣ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਰਗੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਕਲੀਨ ਏਅਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

14,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਾਹੀਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ, ਕਲੀਨ ਏਅਰ ਪੰਜਾਬ ਨੇ 12,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਤੋਂ ਤੋਂ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਬਚਾਇਆ, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ।

ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮਾਂ, ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਰਾਹੀਂ, ਕਲੀਨ ਏਅਰ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਘਟਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਹੱਲ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਇੱਕ ਕਦਮ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸੂਬੇ ਭਰ ਵਿੱਚ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਲਈ ਵੀ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਉੱਘੇ ਪਤਵੰਤੇ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ੀਰੋ ਬਰਨ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। ਡਾ. ਸਤਬੀਰ ਸਿੰਘ ਗੋਸਲ, ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ, ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਕਿਸਾਨ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਕਲੀਨ ਏਅਰ ਪੰਜਾਬ ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੀਏਯੂ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ 'ਤੇ ਮਾਣ ਹੈ ਜੋ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰੇ, ਹਰਿਆ ਭਰੇ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇ।"

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਪੀਏਯੂ ਨੇ ਸਫਲਤਾ ਪਿੱਛੇ ਸਮੂਹਿਕ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਜੋ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਨਿਰੰਤਰ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਹਿਯੋਗ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਟਿਕਾਊ ਅਭਿਆਸ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਹਾਰਕ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਵਾਤਾਵਰਣ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਸਮਾਜ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਸਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮੋਢੀ ਹਨ।"

ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦਿਆਂ, ਸਨਮ ਸੁਤੀਰਥ ਵਜੀਰ, ਸਟੇਟ ਕਲਾਈਮੇਟ ਹੈੱਡ, ਅਸਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਜੋ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਰਾਹੀਂ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਹੈ ਸਗੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਹੈ। ਕਲੀਨ ਏਅਰ ਪੰਜਾਬ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰੋਤਾਂ, ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ।”

ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸੈਂਸਰਵਾਲ ਦੇ ਇੱਕ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਕਿਸਾਨ ਭਲਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣਾ ਤਜਰਬਾ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਨਾ ਸਾੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਕਲੀਨ ਏਅਰ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਮੈਂ ਟਿਕਾਊ  ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਇਆ ਹਾਂ।

ਅੱਜ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸਿਹਤ, ਘੱਟ ਖਰਚੇ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਸਮੂਹਿਕ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ।”

ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਲੀਨ ਏਅਰ ਪੰਜਾਬ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਜ਼ੀਰੋ ਤੱਕ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ।